MỘT NGÀY ĐỂ NHỚ

Một Ngày Để Nhớ

“Hãy nhớ lại những ngày xưa; Suy xét những năm của các đời trước; Hãy hạch hỏi cha ngươi, người sẽ dạy cho. Cùng các trưởng lão, họ sẽ nói cho” — Phục truyền luật lệ ký 32:7

Hôm nay là Ngày Tưởng Nhớ của Israel. Trong sách Phục truyền luật lệ ký, chúng ta đọc: “Hãy nhớ lại những ngày xưa; Suy xét những năm của các đời trước; Hãy hạch hỏi cha ngươi, người sẽ dạy cho. Cùng các trưởng lão, họ sẽ nói cho”. Ghi nhớ quá khứ luôn luôn là một giá trị nền tảng trong Do thái giáo. Từ Hybálai nói tới “nhớ” là zakor, và chính từ chữ nầy mà ngày nầy có được cái tên của nó: Yom HaZikaron, Ngày Tưởng Nhớ. Vào ngày nầy, chúng ta tưởng nhớ hết thảy những ai đã dâng mạng sống của họ trong khi thiết lập và bảo vệ Quốc Gia Do thái ngày nay.

Vào năm 1947, ngay sau khi Israel đã đạt được là phiếu của Liên Hiệp Quốc về một quốc gia Do thái, David Ben-Gurion, vị Thủ Tướng đầu tiên của Israel, đã thốt ra lời lẽ sâu sắc như sau: “Khi tôi về lại Jerusalem, tôi đã nhìn thấy thành phố hạnh phúc và vui mừng, nhảy múa trên các đường phố và một đoàn đông nhóm lại trong sân của toà nhà Cơ quan của người Do thái. Tôi nhìn nhận sự thực – niềm vui mừng ấy không phải là phần của tôi – không phải vì tôi đã không tán thưởng quyết định của Liên Hiệp Quốc, mà vì tôi biết những gì đang đứng đợi chúng tôi: chiến tranh với mọi kẻ thù trong các quốc gia Ảrập”.

Mấy lời nói sâu sắc nầy là sự thực. Trước khi giấc mơ về địa vị quốc gia có thể được công nhận, sẽ có nhiều chiến tranh, đổ máu, và nước mắt.

Cùng thời điểm ấy, Chaim Weizmann, vị Tổng Thống đầu tiên của Israel, đã đưa ra lời nhận xét tương tự mà về sau đã được nổi tiếng. Ông nói: “Quốc gia sẽ không được trao cho người Do thái trên cái đĩa bằng bạc đâu”. Ông cũng nhìn biết rằng sẽ có một cái giá phải trả cho địa vị quốc gia của người Do thái. Nắm bắt được mấy lời nầy, thi sĩ người Do thái là Natan Alterman đã viết ra một bài thơ thật hay, làm xao động cả tấm lòng có đề tựa là “Chiếc Đĩa Bạc”.

Trong bài thơ ấy, ông mô tả một đôi trẻ nam nữ, bẩn thỉu và kiệt sức vì chiến tranh. Khi chúng đến gần nhau, chúng hỏi: “Bạn là ai?” Chúng trả lời: “Chúng ta là chiếc đĩa bạc, trên đó quốc gia Do thái đã hình thành”. Vị thi sĩ kết luận: “Chúng sẽ nói thế rồi rơi trở lại trong bóng tối. Và phần còn lại sẽ được kể vào các chương lịch sử của Israel”.

Trong xứ Israel, Yom HaZikaron không phải là một ngày mua sắm hay nấu nướng. Đây là một ngày khi hầu hết các gia đình Do thái ngồi lại với nhau và tưởng niệm những thanh niên nam nữ kia, họ đã hy sinh mạng sống của họ để chúng ta có thể có một quê hương. Chúng ta tôn vinh những người nào đã trở thành cái “đĩa bạc”, trên đó quốc gia chúng ta đã được trao cho chúng ta. Chúng ta đem họ ra khỏi những cái bóng tối của quá khứ và thuật lại những câu chuyện của họ.

Dù bạn đang sống trong bất kỳ quốc gia nào, những cơ hội là ai đó đã gục chết để bạn có thể sống trong sự tự do và thịnh vượng. Chúng ta hãy dành thì giờ để tưởng nhớ và tôn vinh những người đã chịu chết vì sự tự do của chúng ta. Chúng ta hãy nguyện rằng không một sinh mạng nào khác cần phải hy sinh để bảo đảm sự tự do mà hết thảy chúng ta đáng được.