NHÌN THẤY, GIỮ GÌN?

Nhìn Thấy; Giữ Gìn?

“Nếu ngươi thấy bò hay là chiên của anh em mình bị lạc, thì chớ làm bộ chẳng thấy, phải dẫn nó về cho anh em mình. Ví bằng anh em ngươi không ở gần ngươi, và ngươi không quen biết người, thì phải dắt bò, chiên đó vào nhà ngươi, cho đến chừng anh em ngươi đến kiếm, bấy giờ, phải trả nó lại cho. Ngươi làm như vậy cho con lừa, áo xống hay là mọi vật chi của anh em ngươi mất, mà ngươi xí được; chớ làm bộ không thấy” — Phục truyền luật lệ ký 22:1–3

Có câu chuyện kể về một vị thánh hiền lỗi lạc, ra-bi Chanina Ben Dosa, ông sống trong vùng Ga-li-lê khoảng hai ngàn năm trước. Ra-bi Chanina được biết đến vì sự thánh thiện và cũng vì sự nghèo khổ cùng cực của ông. Một ngày kia, có vị thương gia đang trên đường ra chợ, khi ông ta đặt giỏ gà xuống cạnh một căn nhà đổ nát rồi đi qua khu phố để tìm thêm một số thức ăn. Ông nầy tìm được thức ăn rồi, nhưng khi ấy ông ta không thể tìm được căn nhà mà ông ta đã để giỏ gà của mình. Đêm đó, vợ của ra-bi Chanina nghe thấy tiếng của mấy con gà rồi đưa chúng vào nhà mình.

Để làm cho câu chuyện dài ra ngắn, ra-bi Chanina và gia đình ông chăm sóc cho bầy gà, chờ đợi người chủ gà kia trở lại trong nhiều năm trời. Trong thời gian ấy, bầy gà đã cho nhiều trứng. Ra-bi Chanina không thể sử dụng số trứng đó, và ở đây toàn bộ sân nhà ông đầy những trứng ấy! Song ông không đụng đến chúng vì chúng không phải là của ông. Những quả trứng này nở ra nhiều gà hơn, và chẳng bao lâu đã có rất nhiều gà mà ra-bi Chanina phải bán chúng để đổi lấy bầy dê, rồi lại có nhiều dê hơn, cho đến khi ông có được một đàn dê thật là lớn.

Một ngày nọ, có người kia đi ngang qua nhà của ra-bi Chanina và nói: "Đúng là ngôi nhà ấy! Đấy là nơi mà tôi lạc mất bầy gà cách đây nhiều năm!" Ra-bi Chanina nghe thấy mấy lời đó, rồi mau mắn mở cửa. "Nếu ông là người đã để bầy gà ở đây, tôi muốn ông xem một thứ…". Và với bầy dê đó, ra-bi Chanina trao cho người kia một tài sản nhỏ, cả một bầy dê!

Câu chuyện này tượng trưng cho giá trị mà Do-thái giáo nhắm vào việc trả lại các thứ bị thất lạc. Giá trị ấy bắt nguồn từ phần đọc Kinh Thánh tuần này [Phục truyền luật lệ ký 21:10; Êsai 54:1-10], ở đây nói rằng nếu một người nhìn thấy bò hay chiên của người khác đi lạc, người ấy sẽ trả lại hoặc mang nó về nhà mình cho đến khi chủ sở hữu đến để xin lại nó. Câu ấy chép: “Nếu ngươi thấy bò hay là chiên của anh em mình bị lạc, thì chớ làm bộ chẳng thấy…”. Chúng ta không được phép xây mặt đi khi chúng ta dẫm lên thứ gì đó bị thất lạc. Thay vì thế, chúng ta phải hành động ngay, để tìm chủ sở hữu món đồ đó.

Ra-bi Hillel xứ Elder đã từng được yêu cầu phải dạy cho ai đó toàn bộ Ngũ kinh trong khi bạn đồng nghiệp đứng trên một chân. Hillel đáp: "Điều chi bạn ghét, xin đừng làm việc ấy cho người lân cận mình . . . phần giải thích là phần còn lại". Vì vậy, khi chúng ta quan tâm đến các thứ bị thất lạc của người khác, giống như chúng ta hy vọng ai đó quan tâm đến chúng ta, làm thế y như là chúng ta đã chu toàn cả bộ Ngũ Kinh rồi đó!

Lần tới, bạn thấy một thứ bị thất lạc, hãy nghĩ tới ra-bi Chanina và đi thêm một dặm nữa (hoặc hơn thế nữa) để hồi lại đồ vật ấy trong tình trạng tốt cho người chủ của nó. Đây là một cơ hội vô giá để chu toàn Lời của Đức Chúa Trời.